Barcelona – 22-26.10.2018

Ostatnie mini-seminarium miało miejsce w Barcelonie na zaproszenie partnerskiej organizacji Parc Sanitari Saint Joan de Deu. Organizacja ta, kontynuując tradycje zakonu bonifratrów, działa na rzecz szeroko pojętego zdrowia psychicznego prowadząc szpital, przychodnie, domy dziennego i stałego pobytu oraz streetworking. Punkt ciężkości kładzie się na pomoc we wszelkiego rodzaju dolegliwościach, schorzeniach, upośledzeniach funkcji psychicznych i intelektualnych. Problemy te są powszechne wśród osób bezdomnych, a tych jest w Barcelonie dużo. W ostatnich dziesięcioleciach latach urósł niepomiernie problem migrantów. Barcelona może się pochwalić dużą liczbą organizacji pracujących na rzecz osób bezdomnych, a także dużą różnorodnością form pomocy. Funkcjonuje program Housing First, działa wiele hosteli, schronisk, noclegowni, placówek zamieszkania wspieranego. Miejsca pomocy są rozdrobnione, charakteryzują się elastycznością i pomysłowością w podchodzeniu do problemów.

Na zdjęciach poniżej mały przykład „małego” miejsca – noclegownia Projecte Sostre prowadzona przez wolontariuszy parafialnych. 12 miejsc, każde w osobnym, prywatnym kąciku. Serwowana jest kolacja. Zatrudnienie – 1 pracownik socjalny na pół etatu. Resztę zapewniają wolontariusze.


Inny przykład – Fondacio Arrels. Organizacja zatrudniająca 40 osób na etatach i 400 wolontariuszy. Arrels pracuje na ulicy i w ośrodku dziennym nad motywacją klientów. Tym, którzy decydują się iść dalej oferuje mieszkania – w sumie ponad 90 (z czego 50 to „kawalerki”). Arrels prowadzi jednak również noclegownię dla tych, którzy nie są zainteresowani mieszkaniem na stałe. Noclegownia ma elastyczne reguły – można przyprowadzić zwierzę, można nawet pić alkohol, byle nie za dużo. Zarówno noclegownia Arrels jak i noclegownia Projecte Sostre ma zasadniczo stały zestaw klientów. Świadczy to o pewnej stabilizacji przynajmniej części osób bezdomnych w Barcelonie. Na zdjęciach poniżej noclegownia Arrels – elastyczna jak jej wyposażenie.

C.R.I. Cal Muns to jak nazwa (Centre Residential d’Insertio) wskazuje ośrodek stawiający sobie za cel włączanie klientów w nurt życia społecznego na podstawie i na drodze zamieszkania wspieranego. Centrum oferuje samodzielne, godne zamieszkanie połączone z profesjonalnym wsparciem osobom cierpiącym na chroniczne schorzenia i upośledzenia somatyczne i psychiczne, często z długą historią bezdomności, nierzadko uzależnionym. Ośrodek dysponuje 45 miejscami. Profesjonalny personel wspierający liczy 28 osób, z czego 22 to edukatorzy w różnych dziedzinach. Celem jest maksymalne usamodzielnienie mieszkańców. Są oni zachęcani do korzystania również z ogólnodostępnej sieci pomocy. Czas pobytu – nie zawsze przestrzegany – 2 lata.

Organizatorzy mini-seminarium zaprosili do rozmowy z uczestnikami byłych i obecnych użytkowników usług pomocowych. Rozmowa przybrała nieco lżejszy charakter.

W tle trwały dyskusje nad podręcznikami. Pobyt w Barcelonie, tak jak wszystkie inne w ramach tego programu, łączył wysiłek poznawczy z pracą intelektualną polegającą na nadaniu wspólnej wiedzy i doświadczeniu użytecznego i przekazywalnego kształtu. Będą nim tzw. rezultaty intelektualne programu – intellectual outputs – krótkie podręczniki wskazujące główne nurty, zasady i metody pracy na rzecz osób dotkniętych zarazem bezdomnością i problemami psychicznymi. Podręczniki nie będą sobie rościć pretensji do bezdyskusyjnej wiedzy. Przeciwnie, najlepiej będzie, jeśli staną się zarzewiem dyskusji nad tym, jak najlepiej wyjść naprzeciw cierpiącemu i pozbawionemu głosu, a w związku z tym i swej godności człowiekowi. Do zapisania w historii projektu będzie więc jeszcze jedno wydarzenie – konferencja podsumowująca połączona z promocją podręczników, która odbędzie się w Warszawie 9 maja 2019.